Ngày 15/05/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 104/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Công chứng. Nghị định này được xem là văn bản pháp lý quan trọng, tạo cơ sở triển khai thống nhất hoạt động công chứng trong bối cảnh cải cách thủ tục hành chính và chuyển đổi số quốc gia. Nội dung nghị định không chỉ làm rõ các quy định nghiệp vụ công chứng truyền thống mà còn lần đầu tiên thiết lập khung pháp lý đầy đủ cho công chứng điện tử tại Việt Nam.
Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Nghị định 104/2025/NĐ-CP
Nghị định 104/2025/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết nhiều nội dung trọng yếu của Luật Công chứng, bao gồm hoạt động công chứng, quyền và nghĩa vụ của công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng, người yêu cầu công chứng và các cơ quan có liên quan. Đối tượng áp dụng của nghị định rất rộng, bao gồm công chứng viên, phòng công chứng, văn phòng công chứng, cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài, cũng như cá nhân, tổ chức có nhu cầu công chứng. Việc xác định rõ phạm vi điều chỉnh giúp bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật công chứng trên toàn quốc, hạn chế cách hiểu và thực hiện không đồng bộ giữa các địa phương.
Những điểm mới nổi bật trong Nghị định 104/2025/NĐ-CP
Một trong những điểm mới quan trọng nhất của Nghị định 104/2025/NĐ-CP là việc quy định Mục riêng về công chứng điện tử, bao gồm văn bản công chứng điện tử, phạm vi giao dịch được áp dụng, điều kiện cung cấp và sử dụng dịch vụ công chứng điện tử. Nghị định cũng quy định cụ thể về nền tảng công chứng điện tử, cổng tham chiếu dữ liệu công chứng, chữ ký số, dấu thời gian và tiêu chuẩn an toàn thông tin. Bên cạnh đó, nghị định làm rõ trình tự, thủ tục công chứng điện tử trực tiếp và công chứng điện tử trực tuyến, tạo hành lang pháp lý cho việc thực hiện công chứng trên môi trường số một cách hợp pháp, an toàn và minh bạch.
Ý nghĩa của Nghị định 104/2025/NĐ-CP đối với hoạt động công chứng
Nghị định 104/2025/NĐ-CP có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc hiện đại hóa hoạt động công chứng, góp phần giảm tải thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân, doanh nghiệp. Việc hợp pháp hóa công chứng điện tử giúp mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ công chứng, nhất là trong các trường hợp các bên không thể trực tiếp có mặt tại cùng một địa điểm. Đồng thời, nghị định tăng cường tính minh bạch, khả năng kiểm tra, đối chiếu và lưu trữ dữ liệu công chứng, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực công chứng.
Tải Nghị định 104/2025/NĐ-CP
Việc ban hành Nghị định 104/2025/NĐ-CP thể hiện rõ định hướng của Nhà nước trong việc thúc đẩy chuyển đổi số lĩnh vực tư pháp và công chứng. Thông qua việc áp dụng chữ ký số, định danh điện tử, nền tảng công chứng điện tử và cơ sở dữ liệu công chứng, nghị định tạo nền tảng pháp lý cho hệ sinh thái công chứng số trong tương lai. Đây là bước tiến quan trọng nhằm bảo đảm hoạt động công chứng vừa tuân thủ pháp luật, vừa thích ứng với yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong thời kỳ số hóa.